Τα διττανθρακικά (KH) ρυθμίζουν το νερό ενάντια στις μεταβολές του pH. Λόγω βιολογικών διεργασιών στο νερό, η τιμή του KH και η τιμή του pH μπορούν να μεταβληθούν με την πάροδο του χρόνου. Επειδή όλοι οι κάτοικοι του ενυδρείου αντιδρούν πολύ ευαίσθητα στις αλλαγές της τιμής του pH, είναι επίσης απαραίτητος ο τακτικός έλεγχος της σταθεροποιητικής τιμής του KH.
Η τιμή KH συμβολίζει τη ρυθμιστική ικανότητα του νερού. Η τιμή KH ονομάζεται επίσης ανθρακική σκληρότητα του νερού και αποτελεί μια ένδειξη για την αναλογία μεταξύ της ποσότητας ανθρακικών, διττανθρακικών και διαλυμένου ανθρακικού οξέος. Το ανθρακικό και το διττανθρακικό είναι άλατα του ανθρακικού οξέος και μπορούν να μετατραπούν το ένα στο άλλο ή ακόμα και να αντιδράσουν για να σχηματίσουν ανθρακικό οξύ, ανάλογα με την τιμή του pH.
Σε υψηλό pH, υπάρχει σχεδόν αποκλειστικά ανθρακικό. Σε χαμηλό pH, κυριαρχεί το διαλυμένο ανθρακικό οξύ. Στο εύρος pH που είναι ιδανικό για τα περισσότερα ψάρια, κυριαρχεί το διττανθρακικό.
Εάν στο ενυδρείο δημιουργηθούν ουσίες μέσω βιολογικών διεργασιών που αυξάνουν την τιμή του pH, το διττανθρακικό αντιδρά πρώτα για να σχηματίσει ανθρακικό. Αντίστροφα, αν δημιουργούνται ουσίες που μειώνουν το pH, τότε το διττανθρακικό μετατρέπεται πρώτα σε διαλυμένο ανθρακικό οξύ.
Και στις δύο περιπτώσεις, η τιμή του pH μεταβάλλεται μόνο όταν εξαντληθεί η πλειονότητα του διττανθρακικού. Επομένως, το διττανθρακικό διατηρεί σταθερή την τιμή του pH.
Η τιμή KH ορίζεται ως η ποσότητα ανθρακικών και διττανθρακικών που είναι δεσμευμένα με ασβέστιο και μαγνήσιο. Το ασβέστιο και το μαγνήσιο μαζί σχηματίζουν τη συνολική σκληρότητα ή τιμή GH. Επειδή μπορεί να υπάρχουν και άλλα ανθρακικά στο νερό, η μέτρηση της KH μπορεί να είναι υψηλότερη από την GH.
Γι’ αυτό, στη νεότερη βιβλιογραφία χρησιμοποιείται συχνά ο όρος "ικανότητα δέσμευσης οξέος" (τιμή ZBV). Η τιμή αυτή δείχνει πόσο οξύ μπορεί να δημιουργηθεί στο νερό πριν εξαντληθούν όλα τα ανθρακικά. Η τιμή KH μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε τιμή ZBV πολλαπλασιάζοντάς την επί 2,8.
Οι ιδανικές τιμές εξαρτώνται από τον τύπο του ενυδρείου· για ένα γενικό (κοινό) ενυδρείο, μια τιμή KH μεταξύ 3 ºKH και 5 ºKH είναι ιδανική.
Για τη διατήρηση ενυδρείου με χαμηλή τιμή pH, όπως για ψάρια που προέρχονται από μαλακά και όξινα νερά, η τιμή KH θα πρέπει να είναι περίπου 2 ºKH – 3 ºKH.
Ενυδρεία με ψάρια από τη Λίμνη Μαλάουι ή τη Λίμνη Τανγκανίκα χρειάζονται υψηλότερη τιμή KH, δηλαδή πάνω από 7 ºKH.
Στο φυσικό θαλασσινό νερό, η τιμή KH είναι περίπου 8 ºKH. Συνιστάται να διατηρείται ελαφρώς υψηλότερη τιμή σε θαλασσινά ενυδρεία, περίπου 10 ºKH έως 12 ºKH.
Για σταθερό νερό σε λιμνούλες (ponds), οι τιμές KH θα πρέπει να κυμαίνονται μεταξύ 5 ºKH και 10 ºKH.
Η μείωση της τιμής KH είναι σχετικά εύκολο να επιτευχθεί. Η προσθήκη προϊόντων που μειώνουν το pH, όπως το HS aqua pH/KH Minus ή το HS aqua Oak Extract, θα προκαλέσει επίσης πτώση της τιμής KH.
Η αύξηση της τιμής KH μπορεί να γίνει με την προσθήκη προϊόντων όπως το HS aqua pH/KH-Plus ή το HS aqua KH Plus.
Διακοσμητικά στοιχεία με ασβεστολιθική βάση (limescale) και υλικά φίλτρου μπορούν επίσης να σταθεροποιήσουν την τιμή KH.
